AI lijkt in veel organisaties het nieuwe wondermiddel. Toch gaan dingen vaak mis; met grote gevolgen. Van verkeerd gebruik tot juridische risico’s: AI-toepassingen zonder de juiste kennis en context zorgen voor problemen. In dit artikel ontdek je vijf veelvoorkomende fouten die organisaties maken bij het gebruik van AI, en hoe AI-geletterdheid helpt om die fouten te voorkomen.

1. Blind vertrouwen op AI-output

De fout: Veel medewerkers nemen AI-output als waarheid aan. Ze kopiëren antwoorden van ChatGPT, vertrouwen op automatische analyses of laten selectie-algoritmes beslissingen nemen zonder kritische blik.

Waarom dit gevaarlijk is: AI-systemen zijn probabilistisch, niet feitelijk. Ze geven de meest waarschijnlijke uitkomst, niet per se de juiste. Bovendien kunnen er fouten, vooroordelen of hallucinerende antwoorden in zitten.

Hoe AI-geletterdheid dit voorkomt: Een AI-geletterd team weet dat AI slechts een hulpmiddel is. Medewerkers leren output te verifiëren, bronnen te checken en het eindbesluit altijd bij de mens te leggen.

2. AI inzetten zonder expliciet beleid

De fout: Veel organisaties staan gebruik van AI-tools toe zonder duidelijke richtlijnen. Medewerkers gebruiken ChatGPT, AI-vertalers of Copilot zonder dat iemand weet hoe, waarvoor en met welke data.

Waarom dit risico’s oplevert: Zonder beleid kunnen medewerkers onbewust gevoelige data delen of AI gebruiken voor taken waarvoor het niet geschikt is. Dit leidt tot datalekken, onbetrouwbare beslissingen en reputatieschade.

Hoe AI-geletterdheid dit voorkomt: AI-geletterde teams begrijpen het belang van governance. Ze weten wanneer AI wel en niet ingezet mag worden, en volgen interne kaders die voortkomen uit wetgeving (zoals de AI Act).

3. Vergeten dat AI ook fout kan zijn

De fout: Er wordt vaak uitgegaan van ‘als het werkt, dan is het goed’. Bijvoorbeeld in recruitmentsoftware die automatisch kandidaten selecteert, of AI-modellen die kredietwaardigheid inschatten.

Waarom dit riskant is: AI kan systematisch fouten maken, zeker als de data waarop het getraind is biased of onvolledig is. Dit kan leiden tot discriminatie of onrechtvaardige beslissingen, met juridische gevolgen.

Hoe AI-geletterdheid dit voorkomt: AI-geletterde gebruikers herkennen bias, weten hoe datasets werken en begrijpen dat ethiek een rol speelt bij AI. Ze stellen kritische vragen, en vertrouwen niet blind op de uitkomst.

4. AI laten gebruiken zonder training

De fout: Organisaties stellen AI beschikbaar zonder medewerkers te trainen. “Iedereen kan het gebruiken” is het motto, vaak uit snelheid of enthousiasme.

Waarom dit averechts werkt: Zonder training weten medewerkers niet wat AI wel of niet kan, of hoe ze risico’s signaleren. Het leidt tot frustratie, onjuist gebruik of zelfs het tegenovergestelde effect van wat AI zou moeten opleveren.

Hoe AI-geletterdheid dit voorkomt: Met training worden medewerkers bewust bekwaam. Ze weten hoe ze AI verantwoord inzetten, hoe ze ermee samenwerken en waar de grenzen liggen. Dit verhoogt effectiviteit en veiligheid.

5. AI los zien van strategisch beleid

De fout: AI wordt gezien als iets van IT of innovatie, niet als een strategisch thema. De inzet ervan is versnipperd, zonder overkoepelend plan.

Waarom dit zonde is: Zonder strategische visie mis je samenhang, compliance en kansen. AI kan processen verbeteren, maar ook identiteit, cultuur en klantrelaties raken.

Hoe AI-geletterdheid dit voorkomt: AI-geletterde organisaties betrekken bestuur, compliance, HR en operatie. Ze maken AI onderdeel van beleid, cultuur en verandermanagement — niet alleen van technologie.

AI-geletterdheid is geen luxe, maar noodzaak

De inzet van AI vraagt om meer dan tools en enthousiasme. Zonder begrip, bewustzijn en beleid worden fouten snel gemaakt met risico op boetes, fouten of reputatieschade.

AI-geletterdheid helpt je organisatie om AI slim, veilig en strategisch in te zetten. Het is de sleutel om fouten te vóór te zijn, en het maximale uit AI te halen.

Wil je jouw team AI-geletterd maken? Ontdek onze trainingen voor teams of lees meer in het kenniscentrum.